Ông Nguyễn Xiển nói về việc kết thúc hoạt động đảng Xã hội VN

Nguyễn Xiển

Một số người trong chúng tôi suy nghĩ rất nhiều, nhất là băn khoăn về thời điểm kết thúc hoạt động, lo rằng việc giải thể một đảng chính trị lâu năm liên minh với đảng Cộng sản vào gouwax lúc này sẽ lợi bất cập hại, sẽ có ảnh hưởng tiêu cực đến việc mở rộng đại đoàn kết dân tộc trong giai đoạn mới, động viên lực lượng trí thức, thực hiện hòa hợp dân tộc, huy động mọi người Việt Nam sống ở nước ngoài, không phân biệt lý do và quá khứ, góp phần tích cực vào sự nghiệp làm cho dân giàu nước mạnh, nhanh chóng tiến lên công nghiệp hóa và hiện đại hóa.

Chúng tôi nghĩ rằng diễn biến tình hình càng phức tạp, việc phát sinh các ý kiến khác nhau là khó tránh khỏi, càng cần có nhiều diễn đàn có tổ chức để có chỗ trình bày, thảo luận, thuyết phục lẫn nhau, tìm ra các điểm tương đồng.

Có nhiều kênh thông tin bao giờ cũng tốt hơn cho lãnh đạo, cho dân chủ, tự do tư tưởng. Chúng tôi cũng cho rằng những nhược điểm của đảng Xã hội như cơ sở tổ chức nhỏ hẹp, số lượng ít ỏi, tuổi tác cao hoàn toàn có thể khắc phục được nếu có một chính sách rộng rãi thổi cho nó nguồn sinh lực mới.

Cuối cùng, chúng tôi phải đi đến quyết định kết thúc hoạt động của đảng Xã hội. Vì có nhiều sức ép, không những các đảng viên Cộng sản nằm trong tổ chức của chúng tôi ráo riết hoạt động cho mục tiêu đó mà một số vị lãnh đạo của Đảng, của Mặt trận cũng muốn như vậy. Một vị lãnh đạo cao cấp của Đảng đoàn Mặt trận trong dịp tết 1988 đã đến tận nhà tôi để thuyết phục chuyện này. Từ trước tới nay, chúng tôi vốn ủng hộ Đảng lãnh đạo, nay không muốn làm điều ngược lại. Vả lại, điều tôi mong ước là nếu tồn tại đảng Xã hội thì phải thực sự hoạt động, chứ không nên thiên về vai trò chậu cảnh trong vườn hoa. Trong điều kiện nước ta, không có sự đồng tình của đảng Cọng sản điều đó khó mà làm được.

Cho nên, nói thật lòng, có những thời kỳ đi họp Mặt trận làm tôi ngán ngẩm hơn là thích thú.

Tôi nghĩ, vấn đề hòa hợp dân tộc, vấn đề dân chủ bảo đảm các quyền công dân, vấn đề điều hòa lợi ích giữa các thành phần kinh tế vẫn còn rất lớn trong tình hình nước ta hiện nay, chưa nói đến các vấn đề tôn giáo, dân tộc ít người. 

Tuy nói nhiều đến vai trò chiến lược của Mặt trận ở nước ta nhưng tôi thấy trong thực tế vẫn là một thứ bánh xe thứ tư, thứ năm rất khó đứng được ngang hàng trong bộ máy nhà nước, rất khó làm được nhiệm vụ nòng cốt cho dân chủ từ dưới lên, từ các tầng lớp nhân dân rộng rãi. 

Thế giới đã và đang thay đổi rất nhiều và rất mạnh, không thể dừng lại ở tư duy cũ, ở đỉnh cao trí tuệ cũ mà hòng giải quyết tốt mọi chuyện “…

 (trích từ sách GS Nguyễn Xiển- cuộc đời và sự nghiệp, NXBHNV 2007, trang 144,145,146.)

Cảm ơn nhà thơ Thạch Quỳ đã gửi cho Quê Choa tài liệu này