Luật sư Le- Nguyen- Ha/BVN
Từ nhiều tuần nay, các học giả, nhà
nghiên cứu, chính trị gia, luật gia nói viết nhiều về công điện Phạm Văn Đồng
ký và gửi ngày 14/9/1958 cho Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai liên quan tới lời
tuyên bố của Trung Quốc ngày 4/9/1958 về bề rộng lãnh hải của nước Cộng Hòa
Nhân Dân Trung Quốc nới rộng là 12 hải lý bao gồm lãnh thổ trên đất liền và các
hải đảo ngoài khơi, Đài Loan và quần đảo Bành Hồ, quần đảo Đông Sa, quần đảo
Tây Sa (Xisha tức Hoàng Sa), quần đảo Trung Sa, quần đảo Nam Sa (Nansha tức
Trường Sa).
Điều tuyên bố trên
của Trung Quốc về việc nới rộng biển đảo ra 12 hải lý hoàn toàn phù hợp với đề
nghị của Hội Nghị Quốc Tế về luật biển họp tại Genève từ ngày 24-2 đến
29-4-1958.
Bức công điện Thủ tướng Phạm Văn Đồng có
nội dung như sau:
“Chính phủ nước Việt Nam Dân Chủ Cộng
Hòa ghi nhận và tán thành bản tuyên bố ngày 4 tháng 9 năm 1958 của Chính phủ
nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc, quyết
định về hải phận của Trung Quốc.
Chính phủ nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa
tôn trọng quyết định ấy và sẽ chỉ thị cho các cơ quan Nhà nước có trách nhiệm
triệt để tôn trọng hải phận
12 hải lý của Trung Quốc
trong mọi quan hệ với nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc trên mặt bể.”
Chính công điện hay công hàm của Thủ
tướng Phạm Văn Đồng này đã gây nên những tranh cãi bất tận và đối nghịch nhau
đưa đến những giải thích và kết luận có nhiều điểm hoàn toàn trái với luật
thông lệ quốc tế, công pháp quốc tế và luật quốc tế về hiệp ước.
Chúng tôi nhận thấy có sự nhầm lẫn căn
bản là: sự lẫn lộn Luật quốc
nội (droit interne) và Luật công pháp quốc tế (droit publique international), và Luật quốc tế về hiệp ước (droit international des traités), đặt
biệt Công Ước Vienne về Hiệp
Ước (Convention de Vienne sur
le droit des traités).
Chúng tôi sẽ giải thích sự lầm lẫn trên
có thể đưa đến các kết luận tai hại qua việc đánh giá không chính xác công điện
Phạm Văn Đồng đồng thời với những lời giải thích này hy vọng sẽ soi sáng các
quyết định của các nhà lãnh đạo Chính quyền Việt Nam
can đảm nắm bắt cơ may bằng cách sử dụng cơ quan tài phán quốc tế thích hợp để
Việt Nam
chiến thắng trên trường quốc tế liên quan tới Hoàng Sa và Trường Sa (1).
I- TÌM HIỂU NỘI DUNG CÔNG ĐIỆN VÀ Ý ĐỊNH
CỦA THỦ TƯỚNG PHẠM VĂN ĐỒNG
1)- Đọc lại từng câu, từng chữ Công
điện, chúng tôi nhận thấy mạch lạc rõ ràng (sans équivoque): “Chính phủ nước Việt Nam
Dân Chủ Cộng Hòa ghi nhận và tán thành bản tuyên bố…, quyết định về hải phận của Trung Quốc.
Đoạn tiếp: “Chính phủ nước Việt Nam Dân Chủ
Cộng Hòa tôn trọng quyết định… hải
phận 12 hải lý” và
còn nhấn mạnh ba chữ cuối câu “trên mặt bể.”