Theo Đất Việt
Nguyên Thảo thực hiện
Chuyên gia kinh tế, TS Alan Phan nêu quan điểm trước những
thông tin công bố khác nhau giữa các chuyên gia kinh tế và Chính phủ Trung Quốc.
TS Alan Phan cũng khẳng định việc Trung
Quốc "thổi phồng" số liệu là chuyện bình thường và Trung Quốc không đủ
khả năng để có thể thao túng thị trường thế giới.
PV: - Mới
đây, một Tổ chức nghiên cứu kinh doanh đã công bố báo cáo trích dẫn công trình
nghiên cứu của nhà kinh tế học Harry Wu, trong đó ước tính rằng trong giai đoạn
1978-2012, GDP của Trung Quốc chỉ tăng trung bình 7,2%/năm, thấp hơn nhiều so với
mức trung bình 9,8%/năm mà Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố trong thời
kỳ đó.
Ông Wu cho rằng các số liệu chính thức của
Bắc Kinh về giai đoạn 1952-1977 nói chung là chính xác, ít nhất là khi xem xét
chúng trong một tổng thể. Điều này cho thấy rằng các số liệu của Trung Quốc
ngày càng trở nên kém tin cậy. Công trình của ông Wu cũng cho thấy quy mô của
kinh tế Trung Quốc có thể chỉ bằng 2/3 so với những gì mà Bắc Kinh tuyên bố.
Ông bình luận như thế nào về thông tin
trên? Theo ông, liệu có hay không việc Trung Quốc gian dối, tô hồng số liệu thống
kê?
TS Alan Phan: - Ngay trong cơ chế dân chủ và tự do như Âu Mỹ, các chính
trị gia thường cố gắng để nặn bóp những số liệu thống kê để đạt mục tiêu PR của
mình hay đảng phái mình.
Tuy nhiên, họ không thành công lắm vì có
quá nhiều chuyên gia độc lập chuyên phân tích những số thống kê chính thức để
tìm sai trái hay nghịch lý.
Ở những quốc gia độc đoán nơi chính phủ
kiểm soát 100% thông tin thì “những con số trên trời” rơi rất tự do, đôi khi
không cần biện giải hay minh chứng.
Do đó, chuyện Trung Quốc “nổ bậy” và “thổi
phồng” số liệu là chuyện bình thường. Một điều cần nói thêm là phần lớn nhà đầu
tư ngoại, cũng như các cơ quan tình báo của phương Tây, biết rõ những thủ thuật
thổi phồng này.
Chuyên gia tư nhân của các ngân hàng, quỹ,
công ty đa quốc…thì im lặng vì không muốn làm phật lòng chính phủ, hại cho chuyện
làm ăn. Các cơ quan quốc tế thì có những mục tiêu chính trị riêng để khuyến khích
các chiêu PR của Trung Quốc muốn biến “ếch thành bò”.
PV: - Có ý kiến cho rằng, sức mạnh của kinh tế
Trung Quốc tạo ấn tượng về lượng nhưng yếu về chất, mặc dù là quốc gia thương mại
lớn nhất thế giới nhưng xuất khẩu của nước này nhìn chung là các mặt hàng tiêu
dùng cấp thấp, khẳng định đây vẫn là một nền kinh tế gia công và lắp ráp, không
phải nền kinh tế phát minh và sáng tạo.
Ông có đồng tình với quan điểm này không
và vì sao, ông có thể dẫn chứng những ví dụ cụ thể để bảo vệ quan điểm của
mình?
TS Alan Phan: - Một thực trạng không chối cãi là nền kinh tế Trung Quốc,
mặc cho nhãn hiệu siêu cường, đã không tạo được một thương hiệu toàn cầu nào
ngay cả trong top 100.
Sự sáng tạo, năng động, trí tuệ… cần để
cạnh tranh trong nền kinh tế của thế kỷ 21 hoàn toàn thiếu vắng trong lối vận
hành của Trung Quốc. Không phải Trung Quốc không có người tài hay tinh thần làm
doanh nghiệp.
Tuy nhiên, căn bản để tạo thành công và
kiếm tiền khủng cho các công ty Trung Quốc, từ quốc doanh đến tư nhân, vẫn là sự
quan hệ và chống lưng của những quan chức quyền lực.
Gần đây, khi ông Chu Vĩnh Khang bị phe Tập
Cận Bình bắt giữ thì khoảng 6 tỷ phú đô la của phe Chu Vĩnh Khang bị bắt theo
và các tập đoàn họ làm chủ bị thu tóm trong nháy mắt. Trước đó, nhiều tỷ phú từ
phe Giang Trạch Dân bị phe Hồ Cẩm Đào hất cẳng khi Dân về hưu; và lịch sử cứ thế
mà tiếp diễn.
Khi một doanh nghiệp không có sản phẩm đặc
thù, không có công nghệ trí tuệ, không có truyền thống chất lượng…mà chỉ dựa
vào vài “giấy phép” khai thác tài nguyên hay đất đai, thì không thể có sự bền vững
và sáng tạo.
Những thế hệ doanh nhân mới của Trung Quốc
cũng muốn ra khỏi vết lầy trì trệ này để sánh vai cùng thế giới. Họ có đủ yếu tố
nội tại để thành công. Tuy nhiên, trong một nền kinh tế chỉ huy, đảng vẫn chi
phối toàn bộ nguồn lực, nhiều người trẻ Trung Quốc đã phải bỏ cuộc…Họ đành tìm
đến Âu Mỹ để có cơ hội tại xứ người.
Không thể thao túng thị trường thế giới
PV: - Năm
2012, tổng vốn đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của Trung Quốc chỉ đứng thứ 17
trên thế giới và chỉ bằng 1/4 Mỹ, các chương trình viện trợ nước ngoài của
Trung Quốc có quy mô nhỏ hơn so với các chương trình của những nước như Mỹ,
Liên minh châu Âu, Nhật Bản hoặc Ngân hàng Thế giới.
Các công ty của Trung Quốc ở nước ngoài
được đánh giá là thiếu cạnh tranh, các công ty Trung Quốc có trong danh sách
năm 2013 có rất ít công ty hoạt động ở nước ngoài và cũng chỉ một số ít trong
đó kiếm được hơn một nửa doanh thu từ hoạt động kinh doanh ở nước ngoài. Điểm yếu
chính của các công ty đa quốc gia Trung Quốc là nguồn nhân lực - đặc biệt là
khâu quản lý...
Như vậy, với những phân tích trên, Trung
Quốc có đáng sợ như người ta tưởng không, thưa ông? Theo ông, nền kinh tế Trung
Quốc đứng ở đâu liệu có phải là nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới và theo một
chuyên gia ngân hàng Thế giới WB dự báo, Trung Quốc có thể vượt Mỹ trong năm
nay, chuyên gia ngân hàng HSBC dự báo là 10 năm nữa với điều kiện Trung Quốc vẫn
tăng trưởng ở tốc độ 7%/năm còn Mỹ chỉ đạt 3%. Còn nếu tốc độ tăng trưởng của
Trung Quốc chỉ là 6% còn Mỹ là 3% thì thời điểm đó sẽ phải là 2034?
TS Alan Phan: - Hiện nay, kinh tế tài chính Trung Quốc
đang phải đối diện với rất nhiều vấn đề. Lớn nhất là bong bóng bất động sản, nợ
xấu và nợ công từ các chính phủ địa phương.
Tất cả bắt đầu từ tệ trạng tham nhũng
sâu rộng khắp nước. Do đó, khi nói về cải cách kinh tế, ông Tập Cận Bình
muốn giải quyết nạn tham nhũng trước.
Vần đề là ngay cả Tập Cận Bình cũng
không dám đụng đến “cơ chế” vì bứt dây thì động rừng.
Tôi không quan tâm lắm đến những con số
của WB hay HSBC. Những xếp hạng 1, 2 …cũng chỉ là hư vị. Quan trọng nhất vẫn là
sức mạnh nội tại của các doanh nghiệp Trung Quốc và liệu họ có đủ khả năng để
thao túng thị trường thế giới? Câu trả lời là không.
Theo tôi, Trung Quốc còn loay hoay với
nhiều vấn đề nội bộ. Nhiều quốc gia khác, kể cả Mỹ, lo cho sự yếu kém của Trung
Quốc hơn là sức mạnh gì đó của họ.
Vì khi họ ở vào thế kẹt, họ có thể hành
xử liều lĩnh và vô trách nhiệm hơn. Để thoả mãn tự ái dân tộc và kéo dân về
phía đảng, họ có thể gây những chiến tranh nhỏ như Nga đang làm tại Ukraine .
PV: - Xin ông cho biết, việc nhìn nhận đúng
sức mạnh của kinh tế Trung Quốc có giúp gạt bỏ đi ám ảnh về nền kinh tế lớn thứ
2 thế giới và tự tin đối diện với “người khổng lồ Trung Quốc” không? Trong trường
hợp của Việt Nam thì sao, thưa ông?
TS Alan Phan: - Việt Nam
thì vẫn là Việt Nam
với lối tư duy quen thuộc từ trăm năm nay. Như tôi lặp đi lặp lại, sức mạnh nội
tại của một nền kinh tế là điều quan trọng.
Kinh tế bị lệ thuộc vào một quốc gia
khác hay cách quản trị …hoàn toàn là do sự lựa chọn của chúng ta. Và muốn điều
chỉnh thì phải hành động, không chỉ bàn cho qua chuyện.
Theo tôi, đề tài “theo” hay “thoát”
Trung là một thừa thãi nếu ta thực sự mạnh và độc lập, thì "người khổng lồ"
cũng phải kính nể. Còn yếu hèn và nghèo đói thì ngay cả châu Phi cũng coi thường.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét