- Nhằm đưa
đến cho độc giả một số kiến thức căn bản về lãnh hải, luật biển quốc tế, Tuần
Việt Nam
Tên sách: SỔ TAY PHÁP LÝ CHO NGƯỜI ĐI BIỂN
Tác giả: Tập thể tác giả, Luật sư, TS Hoàng Ngọc Giao chủ biên
Phát hành: Bộ Ngoại giao, Ban Biên giới, NXB Chính trị Quốc gia.
***
CHƯƠNG III. CÁC THỰC THỂ LIÊN QUAN
ĐẾN BIỂN
Về quốc gia ven biển, quốc gia không
có biển, quốc gia quần đảo
Quốc gia ven biển là các quốc gia có bờ biển.
Quốc gia không có biển là các quốc gia không có bờ biển.
Hiện trên thế giới có 42 quốc gia không có bờ biển. Lào, nước láng giềng của
nước ta, là quốc gia không có bờ biển.
Các quốc gia không có biển có quyền
đi ra biển và đi từ biển vào để thực hiện các quyền mà những quốc gia này được
hưởng theo Công ước Luật biển 1982 (quyền tự do trên biển cả, các quyền với
vùng…), quyền có hạm đội treo cờ của nước mình, được khai thác số cá thừa tại
vùng đặc quyền về kinh tế của quốc gia ven biển theo thỏa thuận với quốc gia
ven biển.
Thực hiện các quyền này, các quốc
gia không có biển có quyền quá cảnh các quốc gia khác thông qua thỏa thuận với
các quốc gia đó. Việc quá cảnh được thực hiện trên cơ sở bảo đảm quyền lợi của
quốc gia không có biển và lợi ích chính đáng của quốc gia quá cảnh hữu quan.
Lào thực hiện quyền quá cảnh qua
Việt Nam theo Hiệp ước năm 1959 giữa Lào và Nam Việt Nam, bảo đảm quyền tự do
quá cảnh. Sau năm 1975, CHXHCN Việt Nam Nam
Quốc gia quần đảo là một quốc gia hoàn toàn được cấu
thành bởi một hay nhiều quần dảo và có thể bao gồm một số hòn đảo khác nữa. Ven
bờ Biển Đông có hai quốc gia quần đảo thuộc loại lớn nhất trên thế giới là Philippines và Indonesia
Khái niệm quốc gia quần đảo lần đầu
tiên được công nhận trong Công ước Luật biển 1982, tại Điều 46. Trên thế giới
có nhiều quốc gia quần đảo, gần gũi với chúng ta có Indonesia ,
Philippines
Đảo là gì?
Đảo theo cách hiểu thông thường là
một vùng đất có nước bao quanh. Theo cách hiểu này, ta có đảo nằm trong các
sông hồ và đảo nằm trong biển (hải đảo). Đối với người đi biển thì đảo được
hiểu là các hải đảo nói chung, bao gồm các đảo, đá.
Theo nghĩa pháp lý:
Một đảo là một vùng đất tự nhiên có
nước bao bọc, khi thủy triều lên vùng đất này vẫn ở trên mặt nước. (trích Điều 121, Công ước Luật biển
1982)
Định nghĩa trên đã đưa ra các điều
kiện pháp lý để một vùng đất có nước bao quanh được công nhận là đảo trước pháp
luật:
- một đảo phải được hình thành một cách tự nhiên:
“Vùng đất tự nhiên” này phải có sự gắn bó hữu cơ với đáy biển;
- có cùng độ nổi thường xuyên như đất liền, khi
thủy triều lên vẫn ở trên mặt nước, ở trên mực triều cường và
- Đảo cần phải có nước bao bọc xung quanh. Tuy
nhiên, khi một đảo được nối với đất liền bởi cây cầu hoặc đường hầm thì
đương nhiên vẫn có giá trị như một đảo. Trong các quy định của luật pháp
quốc tế cũng như thực tiễn đời sống quốc tế đã chứng minh thành phần vật
chất cấu tạo nên đảo có thể từ bùn, san hô, cát, đất… mà không ảnh hưởng
đến chế độ pháp lý của các đảo.
Chế độ pháp lý của đảo:
Với điều
kiện phải tuân thủ Khoản 3, lãnh hải, vùng tiếp giáp, vùng đặc quyền về kinh tế
và thềm lục địa của một hòn đảo được hoạch định theo đúng các quy định của Công
ước áp dụng cho các lãnh thổ đất liền khác. (trích Điều 121 Công ước Luật biển 1982)
Quy định này khẳng định các đảo cũng
có cùng các danh nghĩa và được đối xử ngang bằng như các vùng lãnh thổ đất
liền. Có nghĩa là, các đảo có lãnh hải, vùng tiếp giáp, vùng đặc quyền về kinh
tế và thềm lục địa được hoạch định theo đúng các quy định của Công ước áp dụng
cho các lãnh thổ đất liền khác.
Trên các đảo, quốc gia cũng có chủ
quyền hoàn toàn, tuyệt đối và đầy đủ như trên lãnh thổ đất liền (các quyền hành
pháp, lập pháp và tư pháp). Điều này đã làm tăng thêm vai trò của các đảo. Năm
1955, Nữ hoàng Anh đã ra lệnh cho Hải quân cắm cờ, dựng bia chủ quyền trên Rock
All rộng 3 m vuông, cao 21 m, để tuyên bố vùng đặc quyền về kinh tế xung quanh
Rock All là 200 hải lý.
Đảo Cook rộng 243 km vuông có quyền
nhận 352.240 km vuông vùng đặc quyền về kinh tế. Đảo Naru với 21 km
vuông sẽ có 323.750 km vuông vùng đặc quyền về kinh tế. (1)
Phân loại
Mặc dù có một quy chế cho các đảo,
nhưng Công ước Luật biển 1982 không đưa ra được các tiêu chuẩn để phân loại các
đảo. Trước đây, trong dự thảo các điều khoản liên quan tới việc hoạch định
quyền tài phán của quốc gia ven biển trong các vùng biển thuộc quyền tài phán
của họ đưa ra trong Hội nghị lần thứ III của LHQ về Luật biển ngày 17-7-1973 có
đưa ra đề nghị đảo “là một diện tích tự nhiên có diện tích trên 1 km vuông”
(2). Kiến nghị này có vẻ như giống các nỗ lực phân loại của Văn phòng Thủy văn
Quốc tế và một số chuyên gia:
+ Đá (rocks) có diện tích nhỏ hơn
0,001 hải lý vuông
+ Đảo nhỏ (islets) có diện tích 0,001 - 1 hải lý vuông
+ Đảo vừa (isles) có diện tích 1 - 1.000 hải lý vuông
+ Đảo lớn (islands) có diện tích trên 1.000 hải lý vuông
Cho đến nay, vẫn chưa có sự phân
loại các đảo một cách cụ thể chính xác của bất cứ cơ quan, tổ chức quốc tế nào.
Các đảo và các quy định của Việt Nam
Việt Nam
Ngày 23 tháng 6 năm 1994, Việt Nam Nam Nam
Đá có phải là đảo không?
Đá là một dạng của đảo, thường được
gọi là đảo đá hoặc bãi đá. Đây là những đảo được hình thành một cách tự nhiên
từ đá. Các đảo này thường được cấu thành từ một khối liền nhất hoặc từ nhiều
chỏm đá, diện tích nhỏ (thường nhỏ hơn 0,001 hải lý vuông).
Các đảo đá không thích hợp cho con
người đến ở hoặc cho một đời sống kinh tế riêng thì chỉ được có vùng lãnh hải
tối đa 12 hải lý, không được phép có vùng thềm lục địa và vùng đặc quyền về
kinh tế (trích
Khoản 3, điều 121 Công ước Luật biển 1982).
Trong điều 10 của Công ước về lãnh
hải và vùng tiếp giáp năm 1958 đã trao một lãnh hải cho tất cả các phần nhô lên
một cách tự nhiên trên biển. Và theo quy định của Công ước Luật biển năm 1982,
đã không được hưởng quy chế của các đảo, có nghĩa là đá chỉ có được vùng lãnh
hải 12 hải lý và vùng tiếp giáp lãnh hải 12 hải lý.
Trong thực tiễn quốc tế, có những
trường hợp, bãi đá chỉ được 3, 6 hay 9 hải lý lãnh hải và vùng tiếp giáp, tùy
vào sự thỏa thuận của các quốc gia liên quan hoặc phán quyết của Tòa án Quốc
tế, Tòa Trọng tài hoặc các cơ quan tài phán quốc tế khác mà các bên liên quan
chấp nhận đề nghị hoặc trưng cầu.
CÁC VÙNG BIỂN VÀ THỀM LỤC ĐỊA
Công ước của LHQ về Luật biển năm
1982 quy định về các vùng biển như thế nào?
Công ước Luật biển 1982 chính thức
xác lập cơ sở pháp lý cho việc xác lập các vùng biển – một vấn đề vốn gây rất
nhiều bất đồng giữa các quốc gia trong cộng đồng quốc tế. Công ước quy định cụ
thể về cách xác định, phạm vi, quy chế pháp lý của các vùng biển thuộc chủ
quyền, quyền tài phán và quyền chủ quyền của quốc gia, các vùng biển nằm ngòai
phạm vi chủ quyền và quyền tài phán của quốc gia ven biển, theo đó:
Các vùng biển thuộc chủ quyền, quyền
tài phán hoặc quyền chủ quyền của quốc gia ven biển gồm:
- Nội thủy
- Lãnh hải
- Vùng tiếp giáp lãnh hải
- Vùng đặc quyền về kinh tế
- Thềm lục địa
Các vùng biển nằm ngoài phạm vi chủ
quyền và quyền tài phán của quốc gia ven biển gồm:
- Biển cả
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét