CHỮA MẤT NGỦ

 Giáo sư Nguyễn Lân Dũng

Các cụ thường bảo: "Ăn được ngủ được là tiên, không ăm không ngủ mất tiền thêm lo". Ăn được, ngủ được vừa nói lên tình trạng sức khoẻ tốt, vừa thể hiện sự thoải mái tinh thần của con người. Kém ăn, kém ngủ biểu hiện trạng thái bệnh tật hoặc sự suy nhược thần kinh, sự căng thẳng về mặt tâm lí - vừa phải lo lắng vừa phải chữa chạy tốn kém. Kém ngủ sẽ người như mất hồn, kém tập trung, tính tình trở nên cáu gắt, cơ thể mệt mỏi, không có sinh lực. Mất ngủ thường dẫn đến chán ăn, từ đó suy nhược cơ thể. Giấc ngủ điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể, giúp cho bộ não được nghỉ ngơi, loại trừ stress, tăng cường khả năng tập trung, trí nhớ và sự sáng suốt. Nhịp sống căng thẳng có thể khiến chúng ta không ngon giấc. Đôi khi làm việc trong thời gian quá dài hay vui chơi quá nhiều đều ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Thiếu ngủ không chỉ gây nên những ảnh hưởng đến xấu sức khỏe của bạn mà còn chính là "thủ phạm" khiến việc thừa cân ngày càng trầm trọng hơn.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, khi thiếu ngủ,cơ thể bạn sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi, căng thẳng, các cơ quan không đảm trách được chức năng vốn có của cơ thể, khiến cho lượng calo không thể tiêu hao, tăng lượng mỡ tích tụ. Những người thiếu ngủ có hoạt động não bộ nhiều hơn trong các vùng liên quan đến động lực ăn uống, nhưng lại ít hoạt động ở những vùng có thể giúp lựa chọn thực phẩm lành mạnh, từ đó dẫn đến tăng ham muốn các món ăn nhiều calo. Thiếu ngủ là nguyên nhân dẫn tới suy giảm hoạt động của não bộ. Giấc ngủ đủ là thời gian phục hồi lại sức lực. Thiếu ngủ dẫn đến giảm trí nhớ, khó tập trung chú ý, giảm sút khả năng lao động và hậu quả tất yếu là giảm tính tích cực trong cuộc sống. Các chuyên gia phẫu thuật thẩm mỹ và các phương pháp trị liệu da chỉ cho chúng ta biết: Thiếu ngủ khiến cơ thể không sản sinh ra hormon sinh trưởng mà lần lượt tạo ra cortisol, một loại hormon căng thẳng được tìm thấy, có thể phá vỡ nhiều collagen trong cơ thể. Loại hormon căng thẳng này làm tăng tình trạng viêm do mụn và hơn hết, có thể làm làn da hình thành nếp nhăn sớm. Thiếu ngủ ảnh hưởng tới chức năng bảo vệ da tự nhiên, làm khô da và làm tăng độ nhạy cảm trên da. Từ đó mà lớp biểu bì trở nên yếu và khả năng tự bảo vệ rất kém, nhất là khi phải tiếp xúc với hóa chất độc hại và ô nhiễm môi trường như hiện nay. Thiếu ngủ, bộ não sẽ có những phản ứng tiêu cực. Nó thường dẫn đến tình trạng rối loạn, lo âu, cáu gắt, uể oải, mệt mỏi.... Đồng thời gây nảy sinh rất nhiều vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm, tự kỷ… Nó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hoàn thiện của hệ thần kinh. Thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh về tim mạch. Bởi khi đó, hệ thần kinh giao cảm hoạt động nhiều hơn, mạch máu co lại, huyết áp tăng, tạo áp lực thêm cho trái tim. Hơn nữa, khi ngủ ít, cơ thể cần nhiều insulin hơn để duy trì mức độ đường huyết bình thường, do đó có tác động xấu tới mạch máu và tim. Theo nhiều nhà khoa học, thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân dẫn đến căn bệnh tiểu đường. Yếu tố ảnh hưởng đến bệnh này chính là insulin, dây dẫn của glucose đến các cấu trúc tế bào. Sự mất cân bằng của glucose (dù tăng hay giảm) cũng gây ra buồn ngủ. Nếu cùng với điều này, xuất hiện thêm các biểu hiện như khô miệng, khát nước, ngứa và mẩn đỏ, huyết áp tăng... thì bạn cần đến bác sĩ đa khoa hay một bác sĩ nội tiết để tư vấn về bệnh tiểu đường. Thiếu ngủ sẽ dẫn đến viêm cứng lòng mạch máu vì gia tăng hormon gây stress, đường huyết, huyết áp và béo phì, các nguy cơ dẫn tới bệnh tiểu đường.

Có tới 1/3 thời gian của cuộc đời, chúng ta chỉ dành để ... ngủ. Lãng phí quá nhỉ ?

Nhưng cần phải như vậy! Bởi lẽ trong khi ta ngủ, mọi cơ quan trong cơ thể sẽ được nghỉ ngơi để tái tạo lại năng lượng sống. Giấc ngủ điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể, giúp cho bộ não được nghỉ ngơi, loại trừ stress, tăng cường khả năng tập trung, trí nhớ và sự sáng suốt. Trong khi ngủ, trái tim được giảm cường độ hoạt động, nhịp độ của hệ tuần hoàn ổn định hơn, huyết áp giảm...”Nhưng hơn hết, giấc ngủ giúp tăng cường sức đề kháng. Bạch cầu và các kháng thể được sản xuất nhiều hơn. Hệ miễn dịch được tăng cường sẽ giúp bạn có đủ sức khỏe để chống lại những tác động xấu của môi trường. Khi ta ngủ, hầu hết các cơ quan trong cơ thể sẽ giảm cường độ hoạt động. Nhưng một số cơ quan khác lại hoạt động tích cực hơn. Đó chính là các cơ quan sản xuất ra hóc môn tạo nên sức đề kháng cho cơ thể. Khi bạn thức, hệ miễn dịch phải gồng mình tập trung lực lượng đối đầu với đủ lại kích ứng từ môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể. Chỉ khi cơ thể chìm trong giấc ngủ sâu, các loại bạch cầu và thực bào có công năng truy lùng độc chất, các loại vi khuẩn, siêu vi khuẩn và tế bào ung thư... thường mới bắt đầu hoạt động. Dưới ảnh hưởng của nhịp độ sinh học, hoạt tính kháng bệnh của hệ miễn nhiễm sẽ chấm dứt vào 3 giờ sáng. Do đó, người càng thức khuya thì khoảng thời gian hoạt động sức đề kháng bệnh càng bị thu hẹp. Ngược lại, người tập thói quen ngủ sớm là người biết cách nới rộng giờ làm việc của kháng bào. Hiện tượng giảm bạch cầu ở những người thiếu ngủ cũng sẽ làm tăng nguy cơ mắc căn bệnh ung thư và một loạt các căn bệnh khác ở hệ tuần hoàn và hệ tiêu hóa. Thiếu ngủ còn cũng là một căn nguyên của stress. Hơn thế, thiếu ngủ còn làm giảm tác dụng của các loại vacxin. Nguyên nhân cũng chính là do cơ chế hoạt động về đêm, khi cơ thể giảm hoạt động trong giấc ngủ say của hệ thống miễn nhiễm.

Với những người bị chứng mất ngủ việc đi vào giấc ngủ và duy trì nó trở nên khó khăn, làm cho thời gian ngủ ít đi và chập chờn không sâu. Tuy nhiên, nếu chỉ mất ngủ thoảng qua một vài hôm thì không thể coi là rối loạn giấc ngủ. Chỉ có thể coi là bị bệnh khi mất ngủ xảy ra ít nhất 3 lần/tuần, trong thời gian ít nhất là một tháng.Một người trưởng thành bình thường cần ngủ đủ 8h mỗi ngày. Một giấc ngủ chất lượng là khi bạn tự nhiên đi vào giấc ngủ êm đềm sau 30 phút ngả lưng và cũng tự nhiên thức dậy một cách sảng khoái và thư thái. Thời gian để ngủ hợp lý nhất là từ 10h tối đến 6h sáng ngày hôm sau. Trong một nghiên cứu được tiến hành năm 2010 ở những phụ nữ có độ tuổi từ 50 – 79 đã chỉ ra rằng: nhóm những phụ nữ ngủ ít hơn 5 giờ có tuổi thọ thấp hơn những người ngủ từ 7 – 9 giờ mỗi ngày. Giấc ngủ giúp bạn khỏe khoắn hơn sau những cơn nhức đầu, cảm lạnh thông thường, giúp trẻ hóa các mô tế bào. Nên giấc ngủ ngon còn được ví như phương thuốc làm đẹp không tốn kém và có hiệu quả tốt nhất. Vậy mỗi người cần ngủ bao nhiêu là đủ? Người trưởng thành cần ngủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày. Trẻ em cần ngủ nhiều hơn để có thể bài tiết hormone tăng trưởng. Người cao tuổi thường khó ngủ và ngủ ít hơn, khoảng 5 – 6 tiếng mỗi ngày. Hiện nay, khoảng 50-70 triệu người lớn (20 tuổi trở lên) bị một số rối loạn giấc ngủ và sự tỉnh táo, cản trở hoạt động hàng ngày và gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tuổi thọ. Theo một nghiên cứu được thực hiện ở Mỹ. Trong 50 năm qua thời gian ngủ trung bình tại Mỹ đã giảm 1,5-2 giờ song song với một tỷ lệ ngày càng tăng của bệnh béo phì và tiểu đường.

Làm thế nào để có giấc ngủ ngon ?

Một không gian yên tĩnh và môi trường không khí trong lành trong phòng ngủ, đó là 2 yếu tố quan trọng hàng đầu. Ngoài ra, nệm ngủ cũng phải thích hợp với thể trạng và thói quen của từng người. Bạn cũng chớ coi thường giấc ngủ trưa. Việc ngủ trưa không hề là biểu hiện của bệnh lười hay lãng phí mà hoàn toàn là một nhu cầu sinh lý tự nhiên, phù hợp với nhịp độ sinh học của cơ thể. Lý do là sau một buổi sáng làm việc, khả năng tư duy và thể lực của chúng ta sẽ giảm đi vào khoảng 13h và gần như rơi vào trạng thái trì trệ vào cuối giờ chiều. Do đó, một giấc ngủ ngắn sẽ giúp cơ thể loại bỏ phần nào các hormon gây stress, giúp cơ thể hồi phục lại bình thường về thể chất và tinh thần. Một giấc nghỉ trưa dài 60-90 phút có giá trị ngang bằng với giấc ngủ tối. Nhưng đừng làm ảnh hưởng đến giấc ngủ tối bằng cách nghỉ trưa sớm và không kéo dài quá 90 phút. Đừng ăn no trước khi ngủ và không uống cà phê vào buổi chiều. Cả thuốc lá và rượu đều có thể làm hỏng giấc ngủ của bạn. Hãy chuẩn bị tâm trạng trước khi ngủ. Càng thư giãn và bình thản thì càng ngủ ngon hơn. Tắt đèn, tắt nhạc và tivi vì chúng kích thức thị giác và thính giác gây mất tập trung. Những hoạt động yên tĩnh như đọc sách, yoga và thiền sẽ có tác dụng tốt cho giấc ngủ. Tập thể dục và cuối ngày sẽ góp phần tạo ra một đêm trắng. Buổi sáng là thời điểm tốt nhất để rèn luyện thân thể. Bạn hãy thực hiện một lịch trình đều đặn vào cùng một thời điểm trước khi đi ngủ mỗi tối.
Mọi lý thuyết về giấc ngủ tôi đều tham khảo đầy đủ, nhưng có lẽ vì công việc quá bận rộn, hay thức khuya dậy sớm nên tôi thường rất khó ngủ và ngủ không sâu. Tôi đã lần lượt thử hết các loại dược phẩm chế tạo trong nước có bán tại các hiệu thuốc và nghe quảng cáo rất hiệu nghiệm, nhưng có lẽ chỉ hiệu nghiệm với người khác còn với tôi dù có tăng hơn liều sử dụng vẫn thấy rất ít hiệu quả. Tôi đã tìm mua đủ loại, nào là GOLD DREAM, nào là SLEEPY CARE, nào là Tâm sen, Hạt sen, Lá vông, Bình vôi, Lạc tiên, Long nhãn, Cỏ bấc đèn, Nhân hạt táo chua, Sinh địa, Hạt muồng, Rễ nhài, Mạch môn, Lá tre, Lá dâu, Đậu đen... Tôi hoàn toàn tin tưởng vào các thảo dược vừa rẻ tiền, vừa dễ kiếm này, nhưng vì bị mất ngủ thường xuyên nên với tôi các thứ này rất ít tác dụng (!). Các bạn nên dùng thử, thấy loại nào tốt thì sử dụng.

Đôi khi mất ngủ khá lâu tôi đành phải dùng tới SEDUXEN. Thuốc này thì hiệu quả rất rỗ nhưng đâu có dễ mua. Hơn nữa hiện nay, seduxen được xếp vào nhóm thuốc gây nghiện nên việc mua bán dược phẩm này đã được quản lý chặt chẽ (bán theo đơn bác sĩ). Tại các cơ sở điều trị, các thầy thuốc khi kê seduxen cho bệnh nhân phải điều trị theo liều thăm dò từ thấp đến cao (sử dụng liều tối thiểu có thể mang lại hiệu quả); không kê đơn liên tục quá 6 tuần để tránh hiện tượng nghiện. Việc sử dụng seduxen trong một thời gian dài (thường trên 6 tuần) sẽ dẫn đến nghiện thuốc. Khi ngừng thuốc, bệnh nhân sẽ xuất hiện hội chứng mất ngủ, run, đau bụng, căng cơ, vã mồ hôi; có thể xuất hiện cơn co giật...

Có một loại thuốc ngủ mua không cần đơn là thuốc MELATONIN của Mỹ hay của Đức. Trong quá trình tìm hiểu nguyên nhân gây mất ngủ, các nhà khoa học đã nhận thấy vai trò quan trọng của một chất có tên Melatonin. Melatonin là một hormone nội sinh trong cơ thể, được sản xuất từ tuyến tùng. Nó có vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhịp sinh học ngủ - thức của cơ thể, đảm bảo giúp cơ thể có giấc ngủ ngon và tỉnh dậy tỉnh táo vào ngày hôm sau.Sự tổng hợp Melatonin của tuyến tùng chịu ảnh hưởng của chu kì ngày đêm. Bóng tối làm cho cơ thể sản xuất Melatonin tăng lên, báo hiệu cơ thể để chuẩn bị cho giấc ngủ. Ánh sáng làm giảm sản xuất Melatonin và báo hiệu cho cơ thể để chuẩn bị cho khi thức. Hiện nay với sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố như: môi trường làm việc căng thẳng, tiếng ồn ở các khu đô thị, ô nhiễm môi trường, sự tiếp xúc thường xuyên với sóng điện từ từ các thiết bị điện tử đã ảnh hưởng tới việc bài tiết melanonin - một hormone tự nhiên được sản xuất bởi tuyến tùng trong não giúp điều chỉnh chu kỳ ngủ-thức của cơ thể… Ngoài ra, sự tiết Melatonin giảm dần theo độ tuổi. Điều này đã khiến mất ngủ ngày càng trở nên phổ biến hơn. Việc bổ sung melatonin là cần thiết, giúp điều hòa chu kỳ giấc ngủ, để giấc ngủ sinh lý quay trở lại, thoải mái và tỉnh táo khi tỉnh giấc. Đặc biệt sử dụng melatonin kéo dài không gây lệ thuộc thuốc, ít tác dụng phụ. Đặc biệt Melatonin có thể dùng trong các trường hợp đi du lịch, công tác nước ngoài ở những nước có chênh lệch về múi giờ, giúp người sử dụng dễ dàng thiết lập thói quen sinh hoạt phù hợp với môi trường mới. Ở những người cao tuổi việc bổ sung Melatonin cho hiệu quả tích cực. Là một hormone tự nhiên của cơ thể, Melatonin giúp tạo giấc ngủ giống với sinh lý bao gồm tạo giấc ngủ ngon, sâu, sự tỉnh táo vào buổi sáng từ đó cải thiện, nâng cao chất lượng của cuộc sống, tăng cường sức khỏe. Ưu điểm lớn nhất của Melatonin đó là không gây nhờn, phụ thuộc thuốc như các thuốc gây ngủ có nguồn gốc tổng hợp khác. Melatonin dùng trước khi ngủ 1 – 2 giờ, mỗi lần 1-2 viên (6mg). Sử dụng đơn giản, ít tác dụng phụ, duy trì tốt giấc ngủ của bạn.

Gần đây được blogger Thủy "thaoduocthegioi.blogtiengviet.net" giới thiệu tôi đã tìm đến gói trà NAVA (dạng túi lọc) do Công ty cổ phần Thảo dược thế giới giới thiệu. Mỗi tối tôi pha 2 gói lọc vào cốc, thêm 150 ml nước sôi và uống trước khi đi ngủ 30 phút. Hiệu quả khá rõ rệt và vì vậy muốn giới thiệu cùng bà con Xóm Lá.
Thảo dược Nava có nguồn gốc từ Châu Âu, được sử dụng từ thời Ai Cập và La Mã cổ đại cách đây hơn 2.000 năm trong điều trị bệnh mất ngủ.Thảo dược Nava được biết đến như một liều thuốc an thần tự nhiên do cơ thể tự sản sinh, giúp thư giãn thần kinh và tạo giấc ngủ ngon, cho giấc ngủ đúng nhịp sinh học. Điều này là do Nava có chứa acid gamma-aminobutric (GABA) - là chất đóng vai trò chính trong việc giảm bớt sự hoạt động của các neuron thần kinh và ngăn cản các truyền dẫn căng thẳng, bất an đến vùng thần kinh trung ương.Thảo dược NAVA được Commision E của Đức công nhận như một loại an thần dịu và được FDA (Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ) xếp vào nhóm GRAS (nhóm thực phẩm an toàn).. Thành phần gồm 100% Thảo dược NAVA nguyên chất.Trong NAVA có chứa:Các Acid amin tự do: Acid gamma aminobutyric , arginine, tyrosine, glutamine. Các loại tinh dầu dễ bay hơi (17 loại sesquiter - pene và monoterpene), các hoạt chất Valepotriate (37 loại), Alkaloid, Lignan... Hoạt chất của trà NAVA lấy từ cây Nữ Lang. Cây nữ lang (danh pháp khoa học: Valeriana officinalis) có bông nhỏ, màu hồng lợt hay trắng trên những cuống cao và mạnh. Hoa có mùi thơm dịu dễ chịu.

Trong mùa xuân cây nữ lang trổ nhiều lá và che kín mặt đất. Cuối tháng tư cuống cây bắt đầu chồi ra khỏi lá um tùm và mọc cao khoảng hai mét vào mùa hè. Váo tháng bảy cây bắt đầu trổ những bông màu hồng có mùi thơm nhẹ. Mèo rất thích mùi hương này cho nên cây nữ lang còn được gọi là cỏ mèo.

Tác dụng chữa bệnh: Chống hồi hộp, mất ngủ. Cây nữ lang có thể dùng làm trà, cồn thuốc hoặc làm thuốc viên để uống. Khi mất ngủ có thể dùng cây nữ lang làm trà uống trước khi đi ngủ. Vì cây nữ lang không làm mệt mỏi, có thể uống khi đi thi cử để bớt hồi hộp.

Thời gian hái: Hoa được thu hoạch vào tháng 7/8; rễ cây vào tháng 10
Ngoài việc giúp có giấc ngủ ngon, ngủ sâu còn giúp lưu thông máu, giảm đau đầu, giảm stress...

Các bạn có thể mua tại nhà bằng cách liên hệ qua bạn Thủy với số điện thoại: 091 623 0011.

Chúc các bạn đều có những giấc ngủ sâu và ngon lành !